معنی کلمات و شعر شیر حق درس ۱۲ فارسی هشتم + آرایه های ادبی

معنای لغات و کلمه های سخت شعر شیر حق از درس دوازدهم کتاب فارسی هشتم در ادامه در بخش آموزش و پرورش ماگرتا برای کمک به شما دانش آموز پویا و فعال آماده شده است، همراه ما باشید.

مطلب پیشنهادی : پاسخ تمام خود ارزیابی های کتاب فارسی هشتم

معنی کلمات درس شیر حق فارسی هشتم

آموز:‌ یاد بگیر، فرا بگیر
اخلاص عمل: کار درست و با نیت پاک
حق: خدا
منزه: پاک و بی عیب
دغل: ناراستی، حقه باز و بد عمل
غزا: با دشمن دین جنگ کردن
پهلوانی: شجاعت و قهرمانی

دست یافت: پیدا کرد، چیره شد
زود: سریع و بی درنگ
شتافت: سریع رفت
خدو: آب دهان، بزاق و تف دهان
افتخار: سر افرازی، سربلندی
نبی: پیامبر
ولی: سرپرست، قیم
در زمان: سریع، فوری و بی درنگ

کاهلی: سستی
حیران: سرگشته، شیفته و متعجب
زین: از این
عمل: کار
عفو: درگذشتن از گناه، بخشیدن
رحمت: دلسوزی، مهربانی
بی محل: نامناسب
تیغ: شمشیر، خنجر
افراشتن: کشیدن

افکندن: بدور انداختن
بگذاشتی: رها کردی
بنده: آفریده
مامور تنم: مامور نفس و جسم
هوا: میل و آرزو
اهریمن: شیطان
فعل: عمل، کار
گوا: شاهد، گواه، دلیل
آز: حرص و طمع، زیاده خواهی
سزا: شایسته
کاذب: دروغگو

معنی و آرایه های ادبی شعر شیر حق درس دوازدهم فارسی هشتم

از علی آموز اخلاص عمل / شیر حق را دان منزه از دغل

معنی: پاکی و درستکاری را از حضرت علی (ع) یاد بگیر ، شیر خدا از هرگونه فریبکاری پاک است.

قلمرو ادبی: قالب شعر: مثنوی
شیر: استعاره از حضرت علی
قافیه: عمل و دغل

در غزا بر پهلوانی دست یافت / زود شمشیری برآورد و شتافت

معنی: حضرت علی در جنگ با دشمن با پهلوانی رو به رو شد، سریع شمشیر خود را بیرون آورد برای کشتنش به سوی او شتافت.

قلمرو ادبی: غزا، پهلوانی و شمشیر: تناسب
دست یافتن: کنایه از چیره شدن، مسلط و پیروز شدن
قافیه: یافت، شتافت

او خدو انداخت بر روی علی / افتخار هر نبی و هر ولی

معنی: آن پهلوان آب دهان خود را بر روی چهره حضرت علی انداخت، امامی که باعث افتخار پیامبران است.

قلمرو ادبی: واج آرایی حرف «ر» و «ی»
قافیه: علی، ولی

در زمان انداخت شمشیر آن علی / کرد او اندر غزایش کاهلی

معنی: حضرت علی فوری شمشیر خود را بر زمین انداخت و به جنگ با آن پهلوان ادامه نداد.

قلمرو ادبی: غزا و شمشیر: تناسب
قافیه: علی، کاهلی

گشت حیران آن مبارز ، زین عمل / وز نمودن عفو و رحم بی محل

معنی: آن مرد پهلوان از این رفتار حضرت علی و بخشش بی موقع او متعجب شد.

قلمرو ادبی: عفو و رحم: تناسب
قافیه: عمل، محل

گفت: «بر من تیغ تیز افراشتی / از چه افکندی، مرا بگذاشتی؟»

معنی: گفت: تو شمشیر تیزت را برابر من بالا برده بودی، چرا آن را بر زمین انداختی و مرا رها کردی؟

قلمرو ادبی: تیغ و تیز: جناس
تیغ: مجاز از شمشیر
گذاشتن: کنایه از رها کردن و وانهادن
قافیه: افراشت، بگذاشت
ردیف: ی

گفت: «من تیغ از پی حق می زنم / بنده حقم نه مامور تنم

معنی: گفت: من برای خدا شمشیر می جنگم و من بنده خدا هستم و برای هوای خودم شمشیر نمی زنم.

قلمرو ادبی: تیغ زدن (شمشیر زدن): کنایه از جنگیدن
حق در مصراع دوم: استعاره از خدا
قافیه: می‌زنم، تنم

شیر حقم، نیستم شیر هوا / فعل من بر دین من باشد گوا

معنی: من شیر خدا هستم و شیر هوا و هوس نیستم. رفتار من شاهد و گواه دین و عقیده من است.

قلمرو ادبی: شیر: استعاره از مبارز شجاع
حق:‌ استعاره از خدا
تلمیح به حدیث «الاعمال بالنیات» از پیامبر = «اعمال و کارهای انسان به نیت ها وابسته است.»
قافیه: هوا، گوا

باد خشم و باد شهوت، باد آز / برد او را که نبود اهل نماز

معنی: وسوسه خشم، شهوت و حرص و طمع هر کسی را که اهل نماز نباشد از راه به در می کند.

قلمرو ادبی: باد خشم، باد شهوت، باد آز: اضافه تشبیهی
خشم، شهوت و آز: تناسب (مراعات نظیر)
تلمیح به آیه ۴۵ سوره عنکبوت (این آیه درباره نماز است.)
قافیه: آز، نماز

چون درآمد در میان، غیر خدا / تیغ را دیدم نهان کردن سزا»

معنی: وقتی پای چیزی به غیر از خدا به میان آمد، دیدم که شایسته‌ است شمشیرم را پنهان کنم.

قلمرو ادبی: در میان آمدن: کنایه از پدید آمدن، ظاهر شدن، پیش آمدن
دیدن: در اینجا کنایه از دانستن
قافیه: خدا، سزا

✅ در مقاله معنی کلمات و متن شعر شیر حق را به همراه آرایه های ادبی تمامی بیت ها را بررسی کردیم، اگر سوال یا مشکلی دارید از طریق بخش نظرات با ما در ارتباط باشید. همچنین جهت مشاهده معنی کلمات سایر درس ها کافیست نام آن را به همراه عبارت ماگرتا در گوگل جست و جو کنید.