ادبیاتفرهنگ و هنر

جواب خودارزیابی درس پنجم علوم و فنون دوازدهم انسانی ⚡️ صفحه ۵۴ تا ۵۶

پاسخ و حل سوال های خودارزیابی صفحه 54 ، 55 و 56 درس 5 پنج کتاب علوم و فنون ادبی 3 پایه دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی درس پنجم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات خودارزیابی صفحه ۵۴ ، ۵۵ و ۵۶ درس ۵ پنجم «اختیارات شاعری (۱): زبانی» کتاب علوم و فنون ادبی ۳ پایه دوازدهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب خودارزیابی درس چهارم علوم و فنون دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی درس پنجم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی
جواب خودارزیابی درس پنجم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه ۵۴ ، ۵۵ و ۵۶ درس ۵ پنجم علوم و فنون ادبی دوازدهم

۱- مصوّت بلند «ی» در چه صورت همیشه کوتاه و مصوّت بلند «و» در چه صورت همیشه بلند تلفظ می‌شود؟

پاسخ: اگر مصوِت بلند «ی» در میان کلمات ساده یا کلمهٔ با پسوند یا پیشوند یا ضمیر متّصل، مانند: «بیا، گیاه، عامیانه، زیاد، سیاست، بیاموز، قیامت» و واژه‌هایی از این قبیل بیاید، همواره کوتاه است./ مصوب بلند «و» در کلمات تک هجایی همیشه بلند است مانند: مو، رو، جو و… جز کلمهٔ «سو» هنگام اضافه شدن مانند سوی.

۲- تقطیع مثال‌های زیر، به صورتی که بین کمانک تقطیع شده است، با کدام اختیارات شاعری مطابقت دارد؟

جادویی
(- U -)
ساقی ما
(- U U -)
آهوی دشت
(- U – – U)
درخت دوستی
(U – – – U -)
سوی من
(U U -)
بهانه
(U – -)
تو گفتی
(- – -)
شب و روز
(U – – U)

پاسخ: جادویی (- U -)، تغییر کمیّت مصوّت‌ها – کوتاه تلفّظ کردن مصوّت‌های بلند
ساقی ما (- U U -)، تغییر کمیّت مصوّت‌ها – کوتاه تلفّظ کردن مصوّت‌های بلند
آهوی دشت (- U U -)، تغییر کمیّت مصوّت‌ها – کوتاه تلفّظ کردن مصوّت‌های بلند
درخت دوستی (U – – – U -)، تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت‌های کوتاه
سوی من (U U -)، تغییر کمیّت مصوّت‌ها – کوتاه تلفّظ کردن مصوّت‌های بلند
بهانه (U – -)، تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت‌های کوتاه
تو گفتی (- – -)، تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت‌های کوتاه
شب و روز (U – – U)، تغییر کمیّت مصوّت‌ها -‌‌ بلند تلفّظ کردن مصوّت‌های کوتاه

۳- پس از تقطیع هجایی ابیات زیر، اختیارات شاعری زبانی به کار رفته در هر کدام را مشخص کنید.

الف) گفت: ای پسر این نه جای بازی است / بشتاب که جای چاره‌سازی است نظامی

گف تی پِ سَ
– – U U
رین نَ جا یِ
– U – –
با زیست
– –
بش تا ب کِ
– – U U
جا یِ چا رِ
– U – U
سا زیست
– –
مستفعلُفاعلاتُفع لن

ادامه پاسخ: حذف همزه در هجای دوم مصرع اول و هجای پنجم مصرع اول و هجای پایانی هر دو مصرع

ب) فریاد که در رهگذر آدم خاکی / بس دانه فشاندند و بسی دام تنیدند فروغی بسطامی

فریا د کِ
– – U U
در ره گُ ذَ
– – U U
رِ آ دَ م
U – U U –
خاکی
– –
بس دا نِ فِ
– – U U
شان دن دُ ب
– – U U
سی دا م تَ
– – U U
نیـ دند
– –
مستفعلُمستفعلُمستفعلُمستف

ادامه پاسخ: در هجای نهم مصرع اول: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت‌های کوتاه

پ) بر همه اهل جهان سیّد و سرور علی است / در رهِ دین خدا، هادی و رهبر علی است قدسی مشهدی

بر هَ مِ اه
– U U –
لِ جَ هان
U U – –
سی یِ دُ سر
– U U –
ور عَ لیست
– U –
در رَ ه دینِ خُ داها د یُ رهبر عَ لیست
– U U –U U – –– U U –– U –
مفتعلنفاعلنمفتعلنفاعلن

ادامه پاسخ: در هجای پنجم مصرع اول: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت‌های کوتاه

ت) ز دو دیده خون فشانم ز غمت شب جداییچه کنم که هست اینها گل باغ آشنایی عراقی

زِ دُ دی د
∪ ∪ – ∪
خون فِ شا نم
– U – –
زِ غَ مت شَ
U – U U
بِ جُ دا یی
U U – – –
چه کُ نم کِ
U – U U
هس ت این ها
– U – –
گُ لِ با غِ
U – U U
آ ش نا یی
– U – –
فعلاتُفاعلاتنفعلاتُفاعلاتن

ادامه پاسخ: در هجای سیزدهم مصرع اول: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت کوتاه

ث) تفرّج کنان در هوا و هوس / گذشتیم بر خاک بسیار کس سعدی

تَ فر رُج
U – –
کُ نان در
U – –
هَ وا و
U – U –
هَ وس
U –
گُ ذش تی
U – –
م بر خا
U – –
کِ بس یا
U – –
ر کس
U –
فعولنفعولنفعولنفعل

ادامه پاسخ: در هجای نهم مصرع اول: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت کوتاه

ج) من نمی‌گویم زیان کن یا به فکر سود باش / ای ز فرصت بی‌خبر در هر چه هستی، زود باش بیدل

من نِ می گو
– U – –
یم ز یان کن
– U – –
یا بِ فک رِ
– U – U –
سو د باش
– U –
ای ز فر صت
– U – –
بی خَ بر در
– U – –
هر چِ هس تی
– U – –
زو د باش
– U –
فاعلاتنفاعلاتنفاعلاتنفاعلن

ادامه پاسخ: در هجای دوازدهم مصرع اول: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت‌های کوتاه

چ) بیچارگی ورا چو دیدند / در چاره گری زبان کشیدند نظامی

بی چا ر گی
– – U – U
یِ وُ را چُ
U U – – –
دی دند
– –
در چا رِ گَ
– – U U
ری زَ بان ک
– U – U
شی دند
– –
مستفعلُفاعلاتُفع لن

ادامه پاسخ: در هجای پنجم مصرع اول: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت‌های کوتاه
در هجای چهارم مصرع اول؛ تغییر کمیّت مصوّت – کوتاه تلفّظ کردن مصوّت بلند

ح) خَلَد گر به پا خاری آسان برآید / چه سازم به خاری که در دل نشیند؟ طبیب اصفهانی

خَ لد گر
U – –
بِ پا خا
U – –
رِی یا سان
– – – U
بَ را یَد
U – –
چِ سا زم
U – –
بِ خا ری
U – –
کِ در دل
U – –
نِ شی ند
U – –
فعولنفعولنفعولنفعولن

ادامه پاسخ: در هجای هفتم مصرع اول؛ تغییر کمیّت مصوّت – کوتاه تلفّظ کردن مصوّت بلند

خ) همه برگ بودن همی ساختی / به تدبیر رفتن نپرداختی سعدی

هَ مِ بر
U U – –
گِ بو دن
U – –
هَ می سا
– – – U
خ تی
U –
بِ تد بی
U – –
رِ رف تن
U – –
نَ پر دا
U – –
خ تی
U –
فعولنفعولنفعولنفعل

ادامه پاسخ: در هجای دوم مصرع اول: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت کوتاه

د) آمد سوی کعبه سینه پرجوش / چون کعبه نهاد حلقه در گوش نظامی

آ مد سو یِ
– – – U U
کع بِ سی نِ
– U – –
پر جوش
– –
چُن کع بِ نَ
– – U U
ها د حل قِ
– U – U
در گوش
– –
مستفعلُمستفعلُفع لن

ادامه پاسخ: در هجای سوم مصرع اول: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – کوتاه تلفّظ کردن مصوّت بلند

ذ) سوی چاره گشتم ز بیچارگی / ندادم بدو سر به یکبارگی فردوسی

سو یِ چا
– U – U – – 
رِ گش تم
U – –
زِ بی چا
U – –
رِ گی
U –
نَ دا دم
U – –
بِ دو دل
U – –
بِ یک با
U – –
رِ گی
U –
فعولنفعولنفعولنفعل

ادامه پاسخ: در هجای دوم مصرع اول: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت کوتاه
در هجای اول مصرع اول (سو) یک هجای بلند می‌باشد که در صورت اضافه شدن کوتاه تلفظ می‌شود.

ر) نکوهش مکن چرخ نیلوفری را / برون کن ز سر باد و خیره سری را ناصرخسرو

نِ کو هش
U – – 
مَ کن چر
U – –
خِ نی لو
U – –
فَ ری را
U – –
بُ رون کن
U – –
زِ سر با
U – –
دُ خی رِ
U – U –
سَ ری را
U – –
فعولنفعولنفعولنفعولن

ادامه پاسخ: در هجای نهم مصرع دوم: تغییر کمیّت مصوّت‌ها – بلند تلفّظ کردن مصوّت کوتاه

همچنین بخوانید: جواب کارگاه تحلیل فصل اول علوم و فنون دوازدهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دوازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و سوالات دروس کتاب علوم و فنون ادبی ۳ دوازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات خودارزیابی درس 5 پنجم صفحه 54 ، 55 و 56 کتاب علوم و فنون ادبی پایه دوازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💖

زنجیران

هم‌بنیانگذار ماگرتا ، عاشق دنیای وب و ۷ سالی ست که فعالیت جدی در حوزه اینترنت دارم. تخصص من تولید محتوایی‌ست که مورد نیاز مخاطبان است. مدیر ارشد تیم شبکه های اجتماعی سایت هستم. به قول ماگرتایی‌ها وقت بروز شدنه !

یک دیدگاه

  1. سلام لطفاً بفرمایید ید که این بلند تلفظ کردن یا برعکس با در نظر گرفتن بیت ۲وم صورت میپذیرد یا غیر این است

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

چهار × پنج =