جواب قلمروهای کارگاه متن پژوهی درس چهاردهم فارسی دوازدهم

جواب قلمروهای کارگاه متن پژوهی درس چهاردهم فارسی دوازدهم ؛ در این نوشته با جواب سوالات تمرین کارگاه متن پژوهی قلمرو های ادبی و زبانی و فکری صفحه ۱۲۶ و ۱۲۷ درس ۱۴ چهاردهم سی مرغ و سیمرغ کتاب ادبیات فارسی دوازدهم متوسطه دوم رشته های تجربی و ریاضی و انسانی و فنی حرفه ای آشنا می شوید. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: معنی و آرایه های درس چهاردهم فارسی دوازدهم

جواب قلمرو زبانی صفحه 126 درس چهاردهم فارسی دوازدهم

۱) معنای واژه‌های «قبا»، «تعب» و «تجرید» را با توجّه به بیت‌‌های زیر بنویسید.

سرو و مَهت نخوانم، خوانم، چرا نخوانم؟ / هم ماه با کلاهی، هم سرو با قبایی (فرّخی سیستانی)

پاسخ: قبا: لباس، چامهٔ بلند

در این مقام، طرب بی تَعَب نخواهد دید / که جای نیک و بد است این سرای پاک و پلید (سنایی)

پاسخ: تَعَب: رنج و سختی

اوّلاً تجرید شو از هرچه هست / وانگهی از خود بشو یکبار دست (اسیری لاهیجی)

پاسخ: تجرید: تنهایی گزیدن، خالی شدن قلب سالک از آنچه غیر خداست.

۲) اجزای بیت زیر را بر طبق زبان معیار مرتّب کنید؛ سپس نقش دستوری هر جزء را بنویسید.

بعد از این وادیّ توحید آیدت / منزل تفرید و تجرید آیدت

پاسخ: بعد: قید
بعد از: حرف اضافه
این: متمم
وادی: نهاد
آید: فعل
دائم: قید
کار دائم تو: نهاد
کار: نهاد
درد: مسند
است: فعل اسنادی

۳) متن زیر را با توجّه به «نقش‌های تبعی» بررسی کنید.

ما پرندگان را نیز پیشوا و شهریاری است. نامش سیمرغ است و در پس کوه قاف، بلندترین کوه روی زمین، بر درختی بلند آشیان دارد.

پاسخ: نقش‌های تبعی: پرندگان: بدل
شهریار: معطوف
بلندترین کوه روی زمین: گروه بدلی

جواب قلمرو ادبی صفحه 126 درس 14 فارسی دوازدهم

۱) با توجّه به متن درس، هر یک از پرندگان زیر، نماد چه کسانی هستند؟

پاسخ: بلبل (نماد انسان‌های عاشق پیشه که معشوقشان زمینی است و به این عشق چند روزه و ناپایدار دل خوش کرده‌اند.)
باز (نماد انسان‌هایی که به دنبال مقام و موقعیّت این دنیا هستند یا همان انسان‌های جاه طلب)

۲) «وجه شبه» را در بیت زیر، مشخصّ کنید؛ توضیح دهید شاعر برای بیان وجه شبه، از کدام آرایه‌های ادبی دیگر بهره گرفته است.

عاشق آن باشد که چون آتش بود / گرم رو، سوزنده و سرکش بود

پاسخ: مشبه: عاشق
چون:‌ ادات تشبیه
مشبه به: آتش
وجه شبه: گرم رو، سوزنده و سرکش
وجه شبه دارای کنایه است.

۳) دربارهٔ تلمیح به کار رفته در بیت زیر توضیح دهید.

طاووس باغ قدسم، نی بوم این خرابه / آن جاست جلوه گاهم، این جا چه کار دارم؟

پاسخ: اشاره به داستان رانده شدن حضرت آدم از بهشت (باغ قدس) به دلیل خوردن میوهٔ ممنوعه

پاسخ قلمرو فکری صفحه 127 درس چهاردهم فارسی دوازدهم

۱) معنی و مفهوم بیت زیر را به نثر روان بنویسید.

نه بدو ره، نه شکیبایی از او / صد هزاران خلق سودایی از او

پاسخ: معنی: اگرچه گل بسیار زیباست، ولی زیبایی او زود از بین می‌رود.
مفهوم: زودگذر بودن زیبایی‌های جهان

۲) بیت زیر با کدام بیت از درس ششم مناسبت دارد؟ دلیل خود را بنویسید.

شیر مردی باید این ره را شگرف / زان که ره دور است و دریا ژرف ژرف

پاسخ: ارتباط با بیت «نی حدیث را پر خون می‌کند / قصه‌های عشق مجنون می‌کند.»
زیرا هر دو بیت به سختی‌ها و دشواری‌های راه رسیدن به حق اشاره دارد.

۳) هر بیت زیر، یادآور کدام وادی از هفت وادی است؟

الف) وصلت آن کس یافت کز خود شد فنا / هر که فانی شد ز خود، مردانه‌ای است (عطّار)

پاسخ: وادی اوّل: طلب

ب) دل چه بندی در این سرای مجاز؟ / همّت پست کی رسد به فراز؟ (سنایی)

پاسخ: وادی هفتم: فقر و فنا

پ) چشم بگشا به گلستان و ببین / جلوهٔ آبِ صاف در گل و خار (هاتف اصفهانی)

پاسخ: وادی سوم: معرفت

۴) با توجّه با آیهٔ شریفه و سرودهٔ زیر، تحلیلی کوتاه از داستان «سی‌مرغ و سیمرغ» ارائه دهید.
– وَ فِي الْأَرضِ آیاتٌ لِلْمُوقِنِینَ وَ فِي أَنْفُسِکُمْ اَفَلٰا تُبْصِرُونَ: و در روی زمین برای اهل یقین، نشانه‌‌هایی است و در وجود شما [نیز] نشانه‌‌هایی است. پس چرا نمی‌بینید؟

ای نسخهٔ نامهٔ الهی، که تویی / وی آینهٔ جمال شاهی، که تویی
بیرون ز تو نیست هرچه در عالم هست / در خود بطلب هر آن‌چه خواهی، که تویی (نجم رازی)

پاسخ: آدمی از دو بخش ساخته شده است: تن و روان. تن ما از جهان مادی و فرودین و روان ما از جهان برین و ایزدی ساخته شده است؛ ازین رو با خودشناسی می توان به خداشناسی دست یافت. در داستان سیمرغ نیز مرغان به رهروی پرداختند و سرانجام پس از رسیدن به کوه قاف دریافتند که سیمرغی که به دنبالش می گشته اند در درون خودشان قرار داشته است.

همچنین بخوانید: جواب کارگاه متن پژوهی قلمروهای درس هفدهم فارسی دوازدهم

توجه: شما دانش آموزان عزیز و کوشا می توانید برای دسترسی سریع تر و بهتر به مطالب کمک درسی کتاب فارسی پایه دوازدهم متوسطه دوم ، کلمه و عبارت « ماگرتا » را به همراه مطلب مورد نظر خود جستجو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله جواب و پاسخ سوالات قلمروهای کارگاه متن پژوهی صفحه ۱۲۶ و ۱۲۷ درس ۱۴ چهاردهم ادبیات فارسی دوازدهم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید.