معنی و آرایه های درس پنجم فارسی یازدهم ♨️ آغازگری تنها

معنی و آرایه های درس پنجم فارسی یازدهم آغازگری تنها ؛ در این نوشته با معنی کلمات و آرایه های قلمرو ادبی و زبانی و فکری متن درس ۵ پنجم آغازگری تنها کتاب ادبیات فارسی یازدهم متوسطه دوم رشته های تجربی و ریاضی و انسانی و فنی حرفه ای آشنا می شوید. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید

بعدی: معنی کلمات و آرایه های روان خوانی تا غزل بعد فارسی یازدهم
جواب درک و دریافت تا غزل بعد صفحه ۴۹ فارسی یازدهم
معنی شعر پرورده عشق درس ششم فارسی یازدهم
جواب قلمرو زبانی و ادبی و فکری درس ششم فارسی یازدهم
معنی و آرایه گنج حکمت مردان واقعی فارسی یازدهم

معنی و ارایه های ادبی و زبانی درس آغازگری تنها 5 پنجم فارسی یازدهم

در زیر می توانید معنی و قلمرو ادبی و زبانی درس ۵ پنجم ادبیات فارسی یازدهم را مشاهده نمایید:

نوجوانی میان بالا با بر و بازویی خوش تراش و رعنا، سوار بر اسبی سینه فراخ، پیشاپیش سپاه خود، دروازهای غربی تهران را با هیجان و شور بسیار به مقصد تبریز، پشت سر می‌گذاشت. فتحعلی شاه، به سفارش آقا محمّدخان و با دریافت های شخصی خویش، فرزند دوم خود، عبّاس میرزا را با اعطای نشان ولایتعهدی، راهی دارالسّلطنه تبریز كرده بود.

قلمرو زبانی: بالا: قد
میان بالا: میان قد
بر: پهلو، آغوش
برو بازو: سینه و بازو
خوش تراش: زیبا
رعنا: بلند و کشیده
فراخ: گشاده
اسب سینه فراخ: اسب کوه پیکر
پیشاپیش: جلو
اعطا: واگذاری، بخشش، عطا کردن
نشان: مدال
راهی: مسافر
دارالسّلطنه: پایتخت، در دوره صفوی و قاجار، عنوان بعضی از شهرها که شاهزاده یا ولیعهد در آن اقامت داشت.

قلمرو ادبی: نوع ادبی: پایداری
درونمایه: دفاع از میهن
پشت سر گذاشتن:‌ کنایه از عبور کردن

در این سفر شاهزاده را فرزانه مردی همراهی می‌کرد. او کسی جز میرزا عیسی قائم مقام (قائم مقام اوّل، پدر ابوالقاسم) نبود. شاهزاده نوجوان، وی را نه تنها وزیر خردمند، بلكه مرشد و پدر معنوی خود می‌دانست و بی اذن و خواست او دست به كاری نمی زد. شوق وزیر اندیشمند و نیک خواه نیز به او كمتر از شوق ولیعهد به وزیر نبود؛ او در چشم های درشت، سیاه و گیرای عبّاس میرزا، یک جهان معنی و كشش می‌دید و در امتداد نگاه متفكّرش، افق های روشنِ تدبیر مُلک، رعیت پروری و سیاست وطنش را می‌خواند.

قلمرو زبانی: فرزانه: دانا، خردمند
میرزا: امیرزاده
مرشد: پیر، راهنما 
اذن: اجازه، رخصت 
خواست: میل (هم آوا← خاست: ظاهر شد)
شوق: اشتیاق
گیرا: جذاب
جهان در «یک جهان معنی»: ممیز
کشش: جذبه
تدبیر: چاره‌اندیشی، چاره‌گری
ملک: پادشاهی
تدبیر مُلک: حکومت داری
رعیت:‌ مردم عادی
رعیّت‌پروری: مردم داری

قلمرو ادبی: دست به … زدن: کنایه از اقدام کردن
یک جهان معنی:‌ اغراق

یک قرن بیشتر است كه اختلافات و جنگ های داخلی مثل كاردی بر پهلوی این كشور نشسته است. بزرگان طوایف و فرماندهان سپاه برای كسب تاج شاهی و رسیدن به حكومت های ولایات به جان هم افتاده، كشور را میدان تاخت و تاز و كشتار و تباهی كرده اند، امّا در این فاصله، اروپا قدم های بزرگی برای پیشرفت برداشته است؛ آن ها كارگاه های متعدّد صنعتی ساختند. كارخانه های توپ و تفنگ راه انداختند. دانشگاه های بزرگ برپا كردند. از همه مهم تر، نیروی دریایی عظیمی ترتیب دادند و كشتی ها و جهانگردهایشان را به دورترین نقاط جهان فرستادند. ملّت ها و قبایل مختلف كه بوی پیشرفت اروپا به مشامشان نرسیده بود، با تیر و كمان و شمشیر نتوانستند از عهده مقابله با لشكر مجهّز به توپ و تفنگ آن ها برآیند. به این ترتیب دیارشان به تصرّف قدرت های اروپایی درآمد.

قلمرو زبانی: طوایف: ج طایفه، قوم
ولایات: جمعِ ولایت؛ مجموعه شهرهایی که تحت نظر والی اداره می‌شود؛ معادل شهرستان امروزی 
نقاط:‌ ج نقطه
قبایل: ج قبیله، قوم
مجهز: تجهیز شده
دیار: سرزمین

قلمرو ادبی: مثل كاردی: تشبیه 
پهلوی این کشور: جانبخشی
به جان هم افتادن: کنایه از باهم درگیر شدن
اروپا: مجاز از اروپاییان
بر پا کردن: کنایه از راه انداختن
بوی چیزی به مشام رسیدن: کنایه از آگاه شدن
از عهده برآمدن: کنایه از توان انجام کاری را داشتن

نوروز 1183 ھ.ش. بود و عبّاس میرزا بعد از چند سال حضور در تبریز، خود را برای شركت در مراسم سلام نوروزی شاه به تهران رسانده بود. رقابت شاهزادگان در تقدیم هدایا و تلاششان برای مراسم آن سال، باز كردن جای بیشتر در دل پدر، جلوه هایی از این بساط نوروزی بود. با این همه مراسم آن سال با رسیدن خبر تحرّک روس ها در شمال آذربایجان و گرجستان، تنها لُعابی از تشریفات به رو داشت. دربار از درون در تب و تاب و التهاب بود. فكر حمله روس، بختک وار روی دربار چنبره زده بود. سران كشور و در رأسش فتحعلی شاه، در فكر تدارک سپاه برای مقابله با دست اندازی های روس ها بودند. شاه از قدرت همسایه شمالی خود، روسیه، كم و بیش آگاهی داشت؛ خبرهای تازه از سازمان ارتش و سلاح های پیشرفته و فراوان آن كشور، سایه وحشتی بر وجودش انداخته بود. اتّحاد حاكم گرجستان با روسیه و رفتن به تحت الحمایگی آن، بریده شدن و از دست رفتن محض یک منطقه از ایران نبود، نشان از به هم خوردن توازن قوای دو كشور همسایه و برتری و چیرگی كشور رقیب بود.

قلمرو زبانی: هدایا: ج هدیه
بساط: گستردنی
تحرّک: جنب و جوش
لعاب: مادۀ شفاف یا رنگین که بر روی کاشی یا ظروف سفالی می‌دهند. در اینجا مجاز از روکش و ظاهر.
تب و تاب: خوش اندام
التهاب: شعله ور شدن و برافروختن 
بختک: موجود خیالی یا سیاهی ای که بر روی شخص خوابیده می‌افتد؛ کابوس
بَختک وار: کابوس وار 
چنبره زدن: چنبر زدن، حلقه زدن، به صورت خمیده و حلقه وار جمع شدن
سران: رؤسا
تدارک: آماده سازی
کم و بیش: تقریبا
تحت الحمایگی: وضعیت یک دولت غالباً ضعیف در تعامل با دولتی قدرتمند، در عرصۀ بین المللی که در چارچوب یک موافقت نامۀ بین المللی، اختیار تصمیم گیری آن دولت در امور سیاست خارجی و امنیّتی به دولت قدرتمند واگذار شده است.‌
محض: فقط
توازن: تعادل، برابری 

قلمرو ادبی: باز کردن جا در دل کسی:‌ کنایه محبوب او شدن
لعاب به رو داشتن: کنایه از ظاهری بودن
التهاب: مجازا ناآرامی، بی قراری، اضطراب
بختک وار: تشبیه
روی دربار چنبره زده بود: مجاز از درباریان
فکر … روی دربار چنبره زده بود: استعاره پنهان، (پیوسته درباریان در اندیشه حمله بودند)
دست اندازی: کنایه از تجاوز
سایه وحشت: اضافه تشبیهی
سایه انداختن: کنایه از فرا گرفتن

صبحِ حركت فرارسید. آفتاب داشت تیغ می‌كشید. گرد و غبار سپاهیان، آسمان تبریز را فرا گرفته بود. صداها و نعره های درهم شترهای حامل زنبورک، قاطرهای باركش و اسب ها، با آهنگ شیپورها و طبل های جنگی درمی آمیخت. سربازانی كه اسب و تفنگ نداشتند، پشت سواران و تفنگداران، مشتاقانه و مصمّم قدم برمی داشتند. شور جنگ و دفاع در دل ها تنوره می‌كشید. چهره هایی كه از خبر حمله روس درهم رفته بود با تماشای شكوه سپاه، شكفته می‌شد. چشم های بیشتر ناظران، از پشت اشک های شوق، منظره عبور ده ها هزار تن را می‌پایید. عبّاس میرزا پیشاپیش سپاه، سوار بر اسبی كوه پیكر و چابک، همچون معبدی كه بر فراز تپه ای جلوه گری كند، دل از ناظران می‌برد.

قلمرو زبانی: حامل: حمل کننده
زنبورک: نوعی توپ جنگی کوچک کوچک دارای دوچرخ که در زمان صفویه و قاجاریه روی شتر می‌بستند 
قاطر: استر
مصمم: دارای عزم نیرومند
ناظر: بیننده
پاییدن: مراقب بودن
معبد: پرستشگاه، محلّ عبادت 

قلمرو ادبی: گرد و غبار آسمان… بود: اغراق
تیغ کشیدن: استعاره پنهان (آفتاب مانند سرداری تیغ می‌کشید)
تیغ کشیدن آفتاب: کنایه از طلوع خورشید
قدم برداشتن: کنایه از راه رفتن
شور تنوره می‌کشید: استعاره پنهان (شور مانند آتش تنوره می‌کشید)
چهره در هم رفتن: کنایه از اخم کردن
شکفته شدن چهره: استعاره پنهان (چهره مانند گل می‌شکفت)، کنایه از شادمان شدن
کوه پیکر: تشبیه
همچون معبد: تشبیه
دل بردن: کنایه از علاقمه‌ند کردن

سپیده فردای گنجه با نهیب و صفیر گلوله های توپ روس باز شد. توده های دود و آتش و گرد و غبار، با آخرین حلقه های شب درآمیختند. كسی شكفتن صبحی چنین را باور نداشت. شهری كه داشت خود را برای استقبال از بهار آماده می‌كرد و آغوش به رسیدن پرندگان مهاجر می‌گشود، اینک بستر فوران خشم و آز دشمن شده بود. با این همه، پیشگامی حاکم شهر، جوادخان در دفاع و پیش مرگی فرزندان و برادرانش، شوری در جان ها می‌نهاد. نفوذ به حصار با پایداری تفنگ داران میسّر نشد. دشمن با بار خفّتی بر دوش، وامانده ماندن و رفتن شده بود، تا اینكه یكی از شب ها با خیانت گروهی از شهر، راه برجی به روی محاصره گران باز شد و به دنبال آن، روس ها مثل مور و ملخ در پهنه شهر پراكنده شدند.

قلمرو زبانی: سپیده: روشنایی بامدادی
گنجه: دومین شهر بزرگ آذربایجان
نهیب: فریاد بلند، به ویژه برای ترساندن یا اخطار کردن 
صفیر: صدای بلند و تیز (هم آوا← سفیر: پیک)
توده: آنچه انبوه است
درآمیختن: مخلوط کردن (بن ماضی: درآمیخت؛ بن مضارع: درآمیز)
شکفتن: شکوفه کردن
اینک: اکنون
بستر: زمینه و آماده برای کاری
پیش مرگی: آمادگی برای مرگ داشتن
میسّر: ممکن
خفّت: خواری
وامانده: حیران و سرگردان
پهنه: گستره

قلمرو ادبی: شکفتن صبح: استعاره پنهان
شهری که …: مجاز از مردم شهر
استقبال بهار: استعاره پنهان
آغوش گشودن:‌ کنایه از آماده استقبال شدن
فوران خشم و آز: استعاره پنهان
بار خفّت: اضافه تشبیهی
گروهی از شهر: مجاز از مردم شهر
مثل مور و ملخ: تشبیه

ادامه معنی درس پنجم ادبیات فارسی یازدهم :

مردم با سنگ پاره، چوب دستی و ابزار دهقانی، در برابر متجاوزان ایستادند و سینه ها را سپر گلوله های آتشین ساختند. جواد خان همراه برادران و فرزندانش چندین بار، خود را بیرون از حصار به صف آتش دشمن زد و حماسه ها آفرید. اجساد و زخمی های روس ها و مردم گنجه، مثل برگ های خزان زده، زمین را پوشانده بود. صف های مقاومت مردمی یكی پس از دیگری می‌شكست. جوادخان و یارانش بی باكانه شمشیر می‌كشیدند. شهر عرصه روز محشر را به خاطر می‌آورد. گنجه با واپسین رمق هایش، زیر سقفی از دود و غبار نفس می‌كشید. دیری نگذشت که این منطقه به تصرف سپاه روس درآمد. بادهای اواخر زمستان، ناله های واماندگان را با بوی خون جوادخان و هزاران شجاع گنجه تا فراز قلّه های قفقاز می‌برد.

قلمرو زبانی: سنگ پاره: قلوه سنگ
اجساد: ج جسد
بی‌باکانه: بی ترس
واپسین: آخرین
فراز: بلندترین بخش از جایی

قلمرو ادبی: سینه را سپر ساختن: کنایه از برای نبرد آماده شدن
مثل برگ های خزان زده: تشبیه
شمشیر کشیدن: کنایه از جنگیدن
شهر عرصه روز … می‌آورد: تشبیه پنهان
سقفی از دود و غبار: تشبیه
گنجه با … نفس می‌کشید: استعاره پنهان
بادهای اواخر زمستان، ناله های واماندگان را … می‌برد: اغراق

نیروهای آماده در تبریز جمع شده بودند. سربازان و فرماندهان را پیش از آنكه حكم و سفارش حاكمان و خان ها در این مكان گردآورده باشد، عشق به میهن و دفاع از حریم زندگی و هستی هم‌وطنانشان به اینجا كشانده بود. مشاهده این صحنه های  ناب و توفندگی فرزندان میهن برای رویارویی با دشمن، عبّاس جوان را به وجد می‌آورد و دلش را برای تحقّق آرمان های ملّی اش استوار و امیدوار می‌كرد.

قلمرو زبانی: نیرو: مجموعه ای از نظامیان و تجهیزات جنگی
ناب: سره، خالص
توفندگی: خروشندگی
وجد: سرور، شادمانی و خوشی 
تحقّق: عملی شد

با وجود پایداری و جان فشانی بسیاری از مردم، سرسپردگی و خودفروختگی چند تن از دشمنان خانگی سبب شد دروازه بخش های وسیع تری از قفقاز به روی دشمن باز شود. فرمانده سپاه ایران نیروهایش را در فاصله ای كوتاه تر از موعد پیش بینی شده، به كرانه های رود ارس رساند. قفقاز زخم خورده و ستم دیده، نگاه منتظر و یاری جویش را به جنوب، جایی كه سپاه عبّاس میرزا حركت آغاز كرده بود، دوخته بود. موج های سنگین و افسارگسیخته ارس، سدوار در برابر سپاه ایستاده بود و چشم ناظران را خیره می‌كرد.

در ایرانِ  آن روز، دو درباربود! دربار بزم و دربار رزم؛ بزم پدر، رزم پسر. 

قلمرو زبانی: جان فشانی: فداکاری
خودفروختگی: به خاطر پول خود را در اختیار دیگری قرار دادن
موعد: هنگام، زمان
کرانه: ساحل
ناظر: بیننده
خیره کردن چشم: متحیر کردن (عبارت کنایی)

قلمرو ادبی: سرسپردگی: کنایه از فرمانبرداری
قفقاز زخم خورده و ستم دیده: استعاره پنهان، جانبخشی
نگاه دوختن: کنایه از انتظار
موج های سنگین و افسارگسیختهٔ ارس: استعاره پنهان
افسار گسیخته: کنایه از رها و شتابان
سدوار: تشبیه (مانند سد)
رزم، بزم: تضاد، جناس
واج آرایی «ز»
دربار و بزم و رزم: آرایه تکرار.
 بزم و رزم: جناس ناقص اختلافی و تضاد
پدر و پسر: جناس ناقص اختالافی و تناسب

نایب السّلطنه رو كرد به حاضران گفت: «افسران و فرماندهان شجاع، هم سنگران و یاران عزیز، غرض از گردهمایی امروز، بیان نكته هایی است؛ كه اهمیّتشان كمتر از مسائل دفاع و جنگ نیست.

بر همگان مسلّم است كه شما جنگاوران سرافراز، در طول سال های دفاع، شجاعانه و مخلصانه جنگیدید و هرگز بار خفّت و خوفی بر دوش نكشیدید. دلاوری ها و جان فشانی های سربازان فداكار و شما افسران عزیز، علی رغم محرومیت های فراوان تا به آنجا بود كه دشمن را هم به تحسین و اعجاب وا داشت. با این حال، ما بسیاری از سرزمین های مادری و هموطنان و پاره های تن خود را در این سال ها از دست دادیم و مجبور به قبول شرایطی دشوار در عهدنامه ننگین گلستان شدیم.

قلمرو زبانی: نایب السّلطنه: جانشین شاه
افسر: آن کس که در ارتش بالاتر از استوار است.
غرض: هدف  (شبه هم آوا ← سفیر: پیک)
مسلّم: قطعی
سرافراز: سربلند
خوف: ترس
جان فشانی: فداکاری
تحسین: ستودن

قلمرو ادبی: بار خفّت: اضافه تشبیهی
بار بر دوش کشیدن: کنایه از دشواری کاری را پذیرفتن
پاره تن: استعاره از گرامیان
از دست دادن: کنایه از «از تملک خارج شدن»

سال‌های دفاع و پایان تلخش واقعیتی را به ما نشان داد و آن اینكه، جنگ روس با ما جنگ میان ارتش دو كشور نبود؛ جنگ ارتش و كشوری بزرگ با ارتش و كشوری نامنسجم و دچار اختلافات داخلی نبود؛ این جنگ، جنگ بین دو زمان متفاوت بود: جنگ نو و كهنه، تازگی و فرسودگی. پیش بینی نتیجه چنین برخوردی هم چندان دشوار به نظر نمی رسد؛ نویی و جوانی، غالباً پیروز میدان است. با این وصف، شكست ما هیچ جای شگفتی نداشت؛

قلمرو فکری (معنی): منظور گوینده، پیشرفته و به روز بودن جنگ افزارهای کشور روس و ابتدایی و فرسوده بودن سِلاحهای کشور ایران بوده است.

قلمرو زبانی: نامنسجم: نایکپارچه

قلمرو ادبی: پایان تلخ: حس آمیزی
نو، کهنه؛ تازگی، فرسودگی: تضاد

یاران من، اگر جنگ، چیزهای ارزشمندی را از ما گرفت، در مقابل، درهایی را به روی ما گشود. صدای مهیب توپ ها و گلوله های دشمن، ما را از خواب قرن ها بیدار كرد؛ ما برای زنده ماندن و پویایی بیشتر به ایجاد نهادهای جدید دانش و صنعت نیاز داریم. باید فرزندانمان را با دانش ها و روش های معمول روزگار تعلیم دهیم.

قلمرو فکری (معنی): منظور از بیماری درون مرزیِ پنهان، ایستایی و عقب ماندگی است و نویسنده تأکید دارد که با بیداری و آگاهی می توان پیشرفت کرد و بی خبری، آدمی را به هدفی نمی رساند. جنگ با دشمن بیرونی و جنگ با افکار کهنهٔ مخالفان پیشرفت، دو جبهه ای است که با عشق و شجاعت باید از پس آن برآمد.

قلمرو زبانی: مهیب: ترسناک
پویایی: پویا بودن، دارای جنب و جوش بودن

قلمرو ادبی: در چیزی را گشودن: کنایه از «آگاه کردن»
خواب: استعاره از نادانی و غفلت

پیشرفت و تمدّن نمی تواند یک سویه و تک بعدی باشد. افسر و سرباز ما زمانی از مرزهای خودمان، خوب پاسداری می‌كند كه فكرش از جانب میهن و اداره عالمانه و عادلانه ملک، ایمن باشد؛ همان گونه كه ملّت و دولت، زمانی به آسودگی، سر به كار خود خواهند داشت كه بدانند ارتش آن ها ابزار و قدرت شایسته برای پاسداری از مرزها را دارد.

مردمی كه به خانه های تاریک و بی دریچه عادت كرده اند، از پنجره های باز و نورگیر، گریزان هستند؛ آخر چشمشان را می‌زند و خسته شان می‌كند؛ لازمه حضور و مبارزه در هر جبهه، عشق و ایمان است. با این تفاوت كه در جبهه بیرون، شجاعت كارسازتر است و در این یک درایت.»

قلمرو فکری (معنی): مردمی که به سنّت ها و رسوم کهنه و محدود عادت کرده اند، از نوگرایی و پیشرفت و ارتباط با جهان گریزانند.

قلمرو زبانی: یک سویه: یک طرفه
ملک: فرمانروایی
درایت: آگاهی، دانش، بینش

معنی کلمات درس پنجم فارسی یازدهم

بر: سینه
رعنا: خوش قد و قامت
فراخ: پهن
اعطا: واگذاری، بخشش، عطا کردن
ولایتعهدی: قائم مقامی، خلافت
دارالسّلطنه: پایتخت؛ در دوره صفوی و قاجار، عنوان بعضی از شهرها که شاهزاده یا ولیعهد در آن اقامت داشت
فرزانه: دانشمند، دانا
مُرشد: راهنما، هدایت کننده
اذن: اجازه، رُخصت
خواست: اراده، میل
گیرا: جذّاب، فریبنده
امتداد: ادامه، درازا
افق: کرانه، چشم انداز، دورنما
رعیّت: عامه مردم
طوایف: جمع طایفه، اقوام
ولایات: جمع ولایت؛ مجموعه شهرهایی که تحت نظر والی اداره می شود؛ معادل شهرستان امروزی
تباهی: نابودی
مشام: بینی، حسّ بویایی
دیار: سرزمین، کشور
تصرّف: به دست آوردن، مالک شدن
لُعاب: آب دهان، روکش مخصوصی که روی سفال و کاشی می‌کشند
التهاب: شعله‌ور شدن و بر افروختن؛ مجازاً ناآرامی، بیقراری، اضطراب
بَختک: موجود خیالی یا سیاهی‌ای که بر روی شخص خوابیده می‌افتد؛ کابوس
چنبره زدن: چنبر زدن، حلقه زدن، به صورت خمیده و حلقه وار جمع شدن
تحت‌الحمایگی: تحت‌الحمایه بودن؛ تحت‌الحمایه ویژگی کشور، سرزمین یا فردی است که معمولا به موجب پیمانی با یک کشور نیرومند، تحت حمایت او در می‌آید و در عوض، امتیازات و اختیاراتی به او می‌دهد. تحت‌الحمایگی در مورد یک کشور یا سرزمین، یکی از اشکال استعمار و مرحله‌ای قبل از تبدیل کامل به مستعمره است
توازن: تعادل، برابری
چشم طمع: اضافه اقترانی
حامل: حمل‌کننده
زنبورک: نوعی توپ جنگی کوچک دو چرخ که در زمان صفویه و قاجاریه روی شتر می بستند
مصمّم: با اراده
تنوره: دودکش، آتشدان
تنوره کشیدن: در حال چرخیدن به هوا رفتن
چابک: چالاک، ماهر
معبد: پرستشگاه، محلّ عبادت
فراز: ارتفاع، اوج، بلندی
ناظران: بینندگان
سپیده: بامدادان، سحرگاه
گنجه: نام شهری مشهور بین تبریز و گرجستان
نهیب: فریاد بلند، به ویژه برای ترساندن یا اخطار کردن
صفیر: صدای بلند و تیز
توده: انبوه
فَوَران: جوشش، جهیدن
آز: حرص و طمع
میسّر: ممکن، مقدور
وامانده: ناتوان
سنگ‌پاره: تکّه‌سنگ
بی باکانه: بدون ترس
عرصه: میدان
محشر: روز قیامت
رمق: تاب، توان، باقیمانده جان
توفندگی: خروشندگی، غرّندگی
وجد: سرور، شادمانی و خوشی
جان‌فشانی: جان خود را فدا کردن
موعد: هنگام، زمان
کرانه: ساحل
سدوار: مانند سد
دربار: بارگاه، کاخ شاهی
بزم: جشن، مهمانی
رزم: جنگ، نبرد
نایب السّلطنه: کسی که به نیابت از شاه، شهری را اداره کند
مسلّم: حتمی، قطعی
خفّت: خواری
خوف: ترس
علیرغم: با وجود
تحسین: آفرین گفتن، ستایش
اعجاب: شگفتی
یکسویه: یکطرفه
مُلک: کشور، سرزمین
ایمن: در امان، محفوظ، سالم
درایت: آگاهی، دانش، بینش
جبهه بیرون: منظور جنگ با دشمنان خارجی و داخلی
هر دو جبهه: منظور جنگ با اندیشه های پوسیده و جنگ با دشمنان داخلی و خارجی

توجه: برای مشاهده پاسخ سوالات درس پنجم فارسی یازدهم، وارد لینک «جواب سوالات کارگاه متن پژوهی درس پنجم فارسی یازدهم» شوید.

قبلی: جواب درس ۴ آزاد فارسی یازدهم ادبیات بومی ۱
معنی گنج حکمت چو سرو باش فارسی یازدهم
جواب قلمرو های کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی یازدهم
معنی شعر در امواج سند درس سوم فارسی یازدهم

توجه: شما دانش آموزان عزیز و کوشا می توانید برای دسترسی سریع تر و بهتر به مطالب کمک درسی کتاب فارسی پایه یازدهم متوسطه دوم ، کلمه و عبارت « ماگرتا » را به همراه مطلب مورد نظر خود جستجو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله معنی و آرایه های ادبی و زبانی متن درس آغازگری تنها 5 پنجم کتاب ادبیات فارسی یازدهم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید.