معنی لغات درس چهارم هم نشین فارسی نهم + آرایه های ادبی

معنی و آرایه های درس چهارم هم نشین فارسی نهم ؛ برای آشنایی با معنی لغات و کلمات سخت ، آرایه های ادبی و زبانی و معنی شعر متن درس 4 چهارم هم نشین کتاب ادبیات فارسی پایه نهم متوسطه اول ، در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

بعدی: معنی کلمات روان خوانی دریچه های شکوفایی فارسی نهم
جواب فرصتی برای اندیشیدن صفحه ۴۰ فارسی نهم
جواب درس ۵ آزاد فارسی نهم
معنی و ارایه های ادبی درس ششم آداب زندگانی فارسی نهم
جواب سوالات درس ششم آداب زندگانی فارسی نهم

معنی قسمت های سخت و بیت های شعر درس چهارم هم نشین فارسی نهم

مصاحبت با یک دوست خوب و شکیبا، همچون وزش نسیم دل انگیزی است
معنی: هم نشینی با یک دوست خوب و بردبار، مثل یک وزش نسیم دل انگیز می باشد و روح ما را صفا می دهد.

آرایه ادبی: مصاحبت با یک دوست خوب به نسیم دل انگیزی تشبیه شده است

دانش زبانی: مصاحبت: هم نشینی / شکیبا: صبور / صحبت در متون قدیمی به معنای هم نشینی بوده است

دیدار یار غایب، دانی چه ذوق دارد؟ / اَبری که در بیابان بر تشنه‌ای ببارد
معنی: آیا می دانی که دیدن دوست و یار گم شده چه ذوق و خوشحالی دارد؟ لذت آن مثل ابری است که در بیابان بر موجودات تشنه ای می بارد.

آرایه ادبی: شوق حاصل از دیدن یار غایب، تشبیه شده است به حاصل از باریدن باران بر تشنه ای در بیابان
تکرار « ر » و « ب » : نغمه حروف
ابر و باریدن » مراعات نظیر

دانش زبانی: بیت از چهار جمله تشکیل شده است. (بعد از ابری فعل «است» حذف شده)

انسان بی دوست، همواره غمگین است؛ به بیان دیگر تنهایی، یکی از سنگین ترین مصائب است. «ذوقی چنان ندارد، بی دوست زندگانی.»
معنی: انسانی که دوستی ندارد همیشه غمگین ناراحت است، به زبان دیگر، یکی از سخت ترین مشکلات، بدون دوست بودن است. زندگی بدون دوست و یار زندگی، ذوق و شوق ندارد و لذت بخش نیست.

چه بسیارند کسانی که لاف دوستی می‌زنند امّا در حقیقت گرگ‌هایی در جامۀ گوسفندان هستند.
معنی: انسان های زیاد وجود دارند که بی لیل و بیهوده ادعای دوستی می کنند، اما در واقع (در حقیقت) مثل گرگ هایی هستند که خودشان را در لباس گوسفندهایی دوست داشتنی و مهربان نشان می دهند.

آرایه ادبی: لاف زدن کنایه از ادعا کردن ، بیهوده گویی ، خودستایی کردن
تشبیه انسان بیهوده به گرگ
تضاد بین گرگان و گوسفندان
گرگ‌هایی در جامۀ گوسفندان هستند کنایه از انسان هایی که خودشان را مهربان جلوه می دهند.

دانش زبانی: لاف: ادعا / جامه: لباس

تا توانی می گریز از یار بد / یار بد ، بدتر بود از مار بد
معنی: سعی و تلاش کن تا از دوست و یار بد دوری کنی، چون دوست بد از مار هم ترسناک تر و بدتر می باشد.

آرایه ادبی: تکرار « ب » و « د »: واج آرایی
تشبیه یار بد به مار
جناس بین یار و مار
بد و بد: تکرار

مار بد تنها تو را بر جان زند / یار بد بر جان و بر ایمان زند
معنی: مار بد و ترسناک فقط جان (زندگی) تو را می گیرد و نابود می کند، ولی یار و دوست بد، به غیر از جان تو، ایمان و اعتقاد تو را هم از بین می برد.

آرایه ادبی: جناس بین مار و یار
تکرار حرف «ب»: واج آرایی
جان و جان: تکرار

با بدان کم نشین که صحبت بد / گرچه پاکی ، تو را پلید کند
معنی: با انسان های بد، کمتر هم نشینی و دوستی کن، چون که انسان های بد، پاک بودن تو را آلوده می کنند.

آرایه ادبی: این بیت یک تمثیل است
تضاد بین پلید و پاک
تکرار «ب» در مصراع اول: نغمه ی حروف

آفتابی بدین بزرگی را / لکه ای ابر ، ناپدید کند
معنی: تکه ابری در آسمان، آفتاب به این بزرگی را پنهان می کند (یعنی دوستی با افراد بد مثل لکه ای ابر است که آفتاب را پنهان می کند و آدم را آلوده می کند).

آرایه ادبی: مراعات نظیر بین آفتاب و ابر

«هر که با بدان نشیند، اگر نیز طبیعتِ ایشان در او اثر نکند، به طریقتِ ایشان متّهم گردد».
معنی: هر کسی که با انسان های بد هم نشینی کند، اگر حتی خودش مثل آنها نشود و عمل نکند، متهم به عمل کردن به شیوه و راه و روش آنان می شود.

آرایه ادبی: سجع بین نشیند، نکند و گردد

پسر نوح با بدان بنشست / خاندان نبوتش گم شد
معنی: پسر نوع به دلیل هم نشینی و دوستی با انسان بد، نسبت پیامبری و مقام و مرتبه خود را از دست داد.

آرایه ادبی: مراعات نظیر بین نوح و نبوّت
تلمیح به داستان حضرت نوح (ع)

سگ اصحاب کهف، روزی چند / پی نیکان گرفت و مردم شد!
معنی: سگ اصحاب کهف به علت هم نشینی و همراهی با انسان های خوب و نیک، دارای ویژگی های انسانی شد.

آرایه ادبی: تملیح به داستان اصحاب کهف

دانش زبانی: در مصرع دوم «مردم» اسم جمع نیست گاهی در گذشته بر خلاف امروز به معنی مفرد انسان به کار می رفت و فعل آن هم به صورت مفرد بود .

هم نشین تو از تو ، به باید / تا تو را عقل و دین بیفزاید
معنی: هم نشین و دوست تو باید از خودت بهتر و برتر باشد، تا این که چیزی را به عقل و دینت اضافه کند.

دانش زبانی: به: بهتر (صفت تفضیلی)

معنی کلمات و واژه های سخت و مهم درس چهارم هم نشین فارسی نهم

مصاحبت: هم صحبتی، هم نشینی، دوستی
شکیبا: بردبار ، صبور
دل انگیز: خوب ، پسندیده
سبکی: راحتی ، آرامش
صفا: پاکی
کردار: عمل ، رفتار

مصائب: جمع مصیبت، بلاها و سختی های بزرگ
منش: رفتار
می گریز: دوری کن
نبوت: پیامبری
نیکان: انسان های خداشناس

دیدار: دیدن ، ملاقات کردن
غایب: کسی که در جایی حضور ندارد.
ذوق: شوق و اشتیاق
لاف زدن: ادعا کردن
جامه: لباس

طریقت: راه، روش
بیفزاید: اضافه کند
پلید: ناپسند ، زشت
خاندان: آل ، نیاکان
کهف: غار
گم شد: از دست داد

لاف زدن: ادعای زیاده از حد داشتن
لکه: تکه ، اندازه کوچک
متعالی: بلند مرتبه
مردم: انسان

تاریخ ادبیات درس چهارم هم نشین فارسی نهم

مولوی: مولانا جلال‌الدین محمد بلخی مشهور به مولوی شاعر بزرگ قرن هفتم هجری قمری است. وی در سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ زاده شد. پدر وی بهاءالدین که از علما و صوفیان بزرگ زمان خود بود به سبب رنجشی که بین او و سلطان محمد خوارزمشاه پدید آمده بود از بلخ بیرون آمد و بعد از مدتی سیر و سیاحت به قونیه رفت.

مولانا بعد از فوت پدر تحت تعلیمات برهان‌الدین محقق ترمذی قرار گرفت. ملاقات وی با شمس تبریزی در سال ۶۴۲ هجری قمری انقلابی در وی پدید آورد که موجب ترک مسند تدریس و فتوای وی شد و به مراقبت نفس و تذهیب باطن پرداخت. وی در سال ۶۷۲ هجری قمری در قونیه وفات یافت. از آثار او می‌توان به مثنوی، دیوان غزلیات یا کلیات شمس، رباعیات، مکتوبات، فیه مافیه و مجالس سبعه اشاره کرد.

اصحاب کهف (یاران غار): چند تن از اهالی یونان بودند که در زمان دقیانوس بت‌پرست، به خداپرستی گراییدند و از بیم دقیانوس به غاری داخل شدند و خفتند. خواب ایشان ۳۰۹ سال طول کشید و چون از خواب برخاستند یکی از ایشان در طلب غذا به شهر رفت و چون سکّهٔ او متعلّق به عهد دقیانوس بود، او را پیش حاکم شهر بردند. دانشمندی در مجلس حاکم، واقعه را دریافت. مردم خواستند ایشان را به شهر آورند. اصحاب کهف راضی نشدند و دعا کردند تا خداوند ایشان را بمیراند.

سنایی غزنوی: ابوالمجد مجدود بن آدم (ولادت: اواسط یا اوایل نیمۀ دوم قرن پنجم، ف بین ۵۲۵ و ۵۴۲ ه.ق) شاعر و عارف معروف ایرانی در قرن ششم است. در آغاز، شاعری مداح بود؛ ولی تغییر حال داد و به عرفان روی آورد. وی دوستدار آل علی (ع) بود. از آثار او می‌توان به «حدیقة الحقیقه»، «سیر العباد الی المعاد» و «کارنامۀ بلخ» اشاره کرد.

گلستان سعدی: شیخ، گلستان را به سال ۶۵۶ ه.ق آفرید. گلستان به یقین یکی از درخشان‌ترین و استادانه‌ترین نمونه‌های نثر پارسی است که پس از گذشت قرون متمادی هنوز اثری که از حیث فن نگارش و محتوا یارای برابری با آن را داشته باشد، خلق نشده است. نثر گلستان مسجع است؛ یعنی نثری که گوشه چشمی نیز به شعر دارد. زیبایی سبک نگارش گلستان آن‌چنان در پهنۀ ادب سرزمین ما به جلوه‌گری پرداخته که بسیاری را به دام تقلید از آن کشانده است. در میان تقلیدکنندگان معتبر سعدی می‌توان از جامی، (صاحب بهارستان) قاآنی، (پدیدآورنده پریشان) و همچنین قائم مقام، نام برد. گلستان سعدی علاوه‌بر دیباچه، دارای هشت باب است که آمیخته به نظم و نثر است. باب‌های گلستان عبارت‌اند از: ۱- در سیرت پادشاهان ۲- در اخلاق درویشان ۳- در فضیلت و قناعت ۴- در فواید خاموشی ۵- در عشق و جوانی ۶- در ضعف و پیری ۷- در تأثیر تربیت ۸- در آداب صحبت

توجه: برای مشاهده پاسخ سوالات درس چهارم فارسی نهم، وارد لینک «جواب تمرینات درس چهارم فارسی نهم» شوید.

قبلی: معنی حکایت باغبان نیک اندیش فارسی نهم
جواب سوال های درس سوم فارسی نهم
معنی کلمات درس سوم مثل آیینه و شعر کار و شایستگی فارسی نهم
 معنی کلمات و آرایه های ادبی شعر پرواز فارسی نهم

توجه: شما دانش آموزان پایه نهم متوسطه اول عزیز اگر می خواهید به راحتی به معنی کلمات و جواب سوال های کتاب فارسی نهم دسترسی داشته باشید، تنها کافیه جواب و معنی کلمات درس مورد نظرتان را به همراه عبارت « ماگرتا » در گوگل جست و جو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله معنی کلمات و آرایه های ادبی و زبانی درس ۴ چهارم هم نشین فارسی پایه نهم ، برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد و توانسته باشید تا از آن استفاده و بهره برده باشید.