جواب قلمروهای کارگاه متن پژوهی درس نهم فارسی دوازدهم

جواب قلمروهای کارگاه متن پژوهی درس نهم فارسی دوازدهم ؛ در این نوشته با جواب سوالات تمرینات کارگاه متن پژوهی قلمروهای ادبی و زبانی و فکری صفحه ۷۴ و ۷۵ و ۷۶ درس ۹ نهم کویر کتاب ادبیات فارسی ۳ دوازدهم متوسطه دوم رشته های تجربی و ریاضی و انسانی و فنی حرفه ای آشنا می شوید. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب سوالات کارگاه متن پژوهی درس دهم فارسی دوازدهم

جواب قلمرو زبانی صفحه 74 و 75 درس نهم فارسی دوازدهم

۱) از متن درس، برای هر یک از معانی زیر، واژه‌های معادل بیابید.

– باد گرم مهلک (سَموم)      – تماشا (نظاره)      – آویزان (معلّق)      – نگرش (تلقی)

۲) چهار گروه اسمی که اهمیّت املایی داشته باشند، از متن درس بیابید و بنویسید.

پاسخ: تلألؤ ماه – غم غربت – ماوراءالطبیعه – نشئه و خوشی – سَموم سرد – دریای سبز معلّق – علم مصلحت اندیش – گشت و گذار

۳) به انواع دیگر از «وابسته‌های وابسته» توجّه کنید:

الف) صفتِ صفت: اسم + ــِـ + صفت + ـِـ + صفت

برخی از صفت‌ها، صفت‌های همراه خود را بیشتر معرّفی می‌کنند و دربارهٔ ویژگی‌های آنها توضیح می‌دهند؛ این صفت با صفت همراه خود، یک جا وابستهٔ هسته می‌شود. مانند:

– پیراهنِ (هسته) آبیِ (صفت)  روشن (صفت)

رنگِ  <== سبزِ  <==  چمنی

در نمونه‌های بالا، واژه‌های «روشن» «چمنی» وابستهٔ وابسته از نوع «صفتِ صفت» هستند.

ب) قید صفت: کلمه‌ای است که دربارهٔ اندازه و درجهٔ صفت پس از خود توضیح می‌دهد؛ مانند:

– دوستِ (هسته) بسیار (قید)  مهربان (صفت)

– شرایطِِ <== تقریباً ==> پایدار

واژه‌های «بسیار» و «تقریباً» وابستهٔ وابسته، از نوع «قیدِ صفت» هستند.

– در کدام گروه‌‌های اسمی زیر، «وابستهٔ وابسته» به کار فته است؟ نوع هریک را مشخّص کنید.

– تموز سوزان کویر ==> وابستهٔ وابسته ندارد.

– سه دست (ممیّز) لباس ایرانی

– قلب آن (صفت مضاف‌الیه) کویر

– این معار خوش ذوق ==> وابستهٔ وابسته ندارد.

– هوای نسبتاً (قید صفت) پاک

– شاگرد حوزهٔ ادبی (صفت مضاف‌الیه)

۴) عبارت زیر را با توجّه به مودار «الف» و «ب» بررسی کنید.

آن شب نیز من خود را بر روی بام خانه گذاشته بودم و به نظارهٔ آسمان رفته بودم.

الف) نوع جمله ها: دو جمله ساده

 آن (صفت اشاره) شب (هسته)  روی (هسته) بام (مضاف‌الیه) خانه (مضاف‌الیه مضاف‌الیه)

ب) نقش دستوری واژه‌های مشخّص شده:

آن شب: گروه نهادی   نظاره آسمان: گروه متمّمی

جواب قلمرو ادبی صفحه 75 درس 9 فارسی دوازدهم

۱) آرایه‌ای ادبی را در بند «نهم» درس مشخّص کنید.

پاسخ: تلمیح (ناله‌های گریه آلود حضرت علی بر سر چاه)
تشبیه (آسمان کویر به نخلستان خاموش)
اضافهٔ تشبیهی (مشت خونین و بی‌تاب قلب / باران سکوت)
استعاره (مدینهٔ پلید استعاره از کوفه)
تشخیص (قلب کویر بی فریاد)

۲) دو نمونه «تلمیح» در متن درس بیابید و توضیح دهید.

پاسخ: الف) ناله‌ای گریه آلود آن امام راستین که سر در چاه می‌کرد و می‌گریست ==> تلمیح به داستان گریستن حضرت علی (ع) بر سر چاه
ب) برای شناختن محمّد و دیدن صحرایی که آواز پر جبرئیل همواره در زیر غرفه بلند آسمانش به گوش می‌رسد ==> تلمیح به کتاب و «آواز پر جبرئیل» اثر شهاب‌الدّین سهروردی

۳) متن درس، بخشی از «سفرنامه» محسوب می‌شود یا «حسب حال»؟ دلیل خود را بنویسید.

پاسخ: حسب حال یا زندگی نامه است. زیرا نویسنده با ثبت خاطرات و گزارشی از احوال خویش و دیگران و رخدادهای روزگار، اطلاعاتی اثرگذار ارائه داده است. گرچه اشاره ای به سفرهای خود به کویر دارد اما چون هیچ اشاره ای به رخدادهای طول سفر ندارد و مقصد همواره روستای مزینان است، سفرنامه محسوب نمی شود.

پاسخ قلمرو فکری صفحه 76 درس نهم فارسی دوازدهم

۱) در متن درس، چه کسی به «جوینده‌ای تشنه» مانند شده است؟ چرا؟

پاسخ: منظور شاگردان هستند که شدیدا به تحصیل علوم، احساس نیاز می کردند و در طلب دانش و معرفت، آزادانه استاد خود را یافته، خود را تسلیم او می کردند. زیرا چیزی که آن ها را به سوی درس و استاد می کشاند، کشش ایمان و نیروی ارادت قلبی بود و نه چیز دیگر.

۲) نویسنده با مقایسهٔ زندگی روستایی و زندگی شهری، به چه تفاوت‌هایی اشاره دارد؟

پاسخ: اینکه دیدگاه مردم شهر یک دید مادی‌گرایانه به دنیاست اما مردم روستا نگرشی کاملاً معنوی و عاطفی دارند.

۳) مضمون کلّی هر سرودهٔ زیر، از سهراب سپهری، با کدام بخش از متن درس ارتباط دارد؟

الف) در کف‌ها کاسهٔ زیبایی، / بر لب‌ها تلخیِ دانایی / شهرِ تو در جای دگر / ره می‌بَر با پای دگر.

پاسخ: مفهوم: دانایی سبب هجرت است.
ارتباط با: امّا در آستانه میوه دادن درختی که جوانی را به پایش ریخته بود و در آن هنگام که بهار حیات علمی و اجتماعی‌اش فرا رسیده بود. ناگهان منقلب شد. شهر را و گیر و دار شهر را رها کرد و چشم‌ها را منتظر گذاشت و به دهی آمد که هرگز در انتظار آمدن چون او کسی نبود.

ب) من نمازم را وقتی می‌خوانم / که اذانش را باد گفته باشد سر گلدستهٔ سرو / من نمازم را پی تکبیرة‌الحرام علف می‌خوانم / پی قد قامت موج

پاسخ: مفهوم: ستایش همهٔ اجزای طبیعت از خداوند.
ارتباط با: و حتّی درختش، غارش، کوهش، هر صخرهٔ سنگش و سنگریزه‌اش آیات وحی را بر لب دارد و زبان گویای خدا می‌شود.

همچنین بخوانید: معنی شعر فصل شکوفایی درس دهم فارسی دوازدهم

توجه: شما دانش آموزان عزیز و کوشا می توانید برای دسترسی سریع تر و بهتر به مطالب کمک درسی کتاب فارسی پایه دوازدهم متوسطه دوم ، کلمه و عبارت « ماگرتا » را به همراه مطلب مورد نظر خود جستجو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله جواب و پاسخ سوالات قلمروهای کارگاه متن پژوهی صفحه ۷۴ و ۷۵ و ۷۶ درس ۹ نهم ادبیات فارسی دوازدهم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید.